Umre; hac zamanı olan beş günden başka, senenin her günü, ihram ile yapılan, tavaf ve sa’y yapmak ve saç kazımak veya kesmektir.
Umrenin farzı ikidir. İhram ve tavaf. İhram umrenin şartı, tavaf ise rüknüdür. Sa’y ve tıraş olmak ise vaciptir.Umre, ömürde bir defa, Hanefi ve Maliki’de sünnet, Şafii ve Hanbeli’de farzdır.
Umre, lügatte, ziyaret mânasına gelir. Dinî mânası ise, Beytullah`ı özel bir şekilde ziyaret etmek demektir. Umre, ömürde bir defa olmak üzere (hacdaki şartlarla) müekkede sünnettir. Şâfiî ve Hanbelî mezhebine göre, Umre, hac gibi şartlarını haiz olan kimselere farzdır. Hanefîler, Resûlüllah Efendimizin:
"Hac farzdır, Umre ise tatavvudur" hadîs-i şerîfini delil olarak almışlar ve umrenin sünnet olduğunu söylemişlerdir.
Hac için gerekli bütün şartlar Umre için de gereklidir. Umre yapmak için muayyen bir ay yoktur. Senenin her ay ve gününde yapılır. Yalnız arefe günü ile Kurban bayramının 4 gününde yapılması mekruhtur. Umreye giren kimsenin yapacağı işler, ihramlı olarak Kâbe`yi tavaf ve Safâ ile Merve arasında sa`y etmek, bundan sonra da traş olarak ihramdan çıkmaktır. Umrenin bir rüknü vardır, o da tavaftır. İhram Umrenin şartıdır. Vâcibleri ise, Safâ ile Merve arasında sa`y ve traş olmak, yahut saçlarını kısaltmaktır. Umre, tavafın en az 4 şavtı yerine getirilmeden önce cima` yapılırsa bozulur.
Umrenin hacdan farklı tarafları şunlardır:
· Umrenin muayyen bir vakti yoktur, her zaman yapılabilir.
· Umrede Arafat ve Müzdelife vakfeleri yoktur.
· Kudüm ve Vedâ tavafı ve Şeytan taşlama da yoktur.
Alimler umre`nin meşru olduğuna icma etmişlerdir.İbn Abbas`dan rivayet olunduğuna göre; Nebi aleyhisselam "Ramazan`da umre yapmanın sevabı, nafile hacc sevabına denktir." buyurmuştur. (Ahmed ve İbn Mace)Ebu Hanife (r.a.)`den rivayet olunduğuna göre, Nebi aleyhisselam şöyle buyurmuştu: "Yapılan bir umre diğer bir umreye kadar aradaki günahlara kefarettir. Hacc-ı mebrur`un mükafatı cennetten başkası değildir."
(Buhari, Müslim ve Ahmed) "Hac`dan sonra arkasından umreyi yapın," hadisi de umrenin meşruluğuna delildir.
Umrenin Tekrarı Nafi demiştir ki: "Abdullah bin Ömer, İbn Zübeyr zamanında, her sene iki defa olmak üzere senelerce umre yapmıştır."Kasım şöyle demiştir: "Aişe (r.a.) senede üç kere umre yapmıştır." Kasım`a "Böyle yaptığı için Aişe (r.a.)`yı hiç ayıplayan oldu mu?" diye sorulunca; "Sübhanallah, o müminlerin annesidir, kim onu ayıplayabilir?" diye cevap verdi.İlim ehlinin çoğu bu görüşe varmışlardır.İmam Malik ise, senede birden fazla umre yapmayı mekruh saymıştır.
Umrenin Hacdan Önce ve Hacc Aylarında Yapılmasının Caiz Olduğu; Umre yapanın, hacc aylarında hacc yapmadan umre yapması caizdir.Ömer (r.a.), Şevval ayında umre yapmış ve hacc yapmadan Medine`ye dönmüştür.Tavus şöyle demiştir: "Cahiliyyet Arapları, hacc aylarında umre yapmayı en büyük günah sayarlar ve şöyle derlerdi: "Safer (onların safer diye adlandırdıkları Muharrem ayı) geçince, develerin çölde yürümekten meydana gelen yaraları iyileşince, yürüyüş izleri kaybolunca, umre yapmak isteyene umre helal olur." İslam dini, insanlara hacc aylarında umre yapmayı emredince, umrenin hacc aylarında yapılabileceği kıyamete kadar gerçekleşmiş oldu."
Rasulullah (s.a.v.)`in Yaptığı Umrelerin Sayısı İbn Abbas`dan rivayet olunduğuna göre; Nebi aleyhisselam dört defa umre yapmıştır:
1. Hudeybiye umresi
2. Kaza umresi
3. Ci`rane`den umresi
4. Veda haccıyla birlikte yaptığı umrelerdir.
Umrenin Hükmü Hanefiler ve İmam Malik, umrenin sünnet olduğu görüşündedirler. Çünkü Cabir`in rivayet ettiği hadiste, Nebi aleyhisselam`a "Umre vacib midir?" diye sorulunca Nebi aleyhisselam: "Hayır, vacib değildir. Fakat umre yapmanız efdaldir." buyurdu. (Ahmed ve Tirmizi) Şafiiler ile İmam Ahmed`e göre; umre farzdır. Çünkü Allahu Teala "Allah için hacc ve umreyi tamamlayın." (Bakara: 196) buyurmuştur. "Bu ayette umre hacc üzerine atf edilmiştir. Hacc farz olunca umre de hacc gibi farzdır," demişlerdir.Ancak birinci görüş tercihe şayandır.Fethu`l Alam kitabında, yazarı; Bu konuda gelen hadisler hüccet olabilecek nitelikte değildir." demiştir.Tirmizi`nin Şafi`iden naklettiğine göre ise; Şafii; "Umrenin nafile olduğuna dair sabit olmuş bir rivayet yoktur," demiştir. Umrenin VaktiAlimlerin çoğu, umrenin vaktinin bütün senenin günleri olduğu ve senenin herhangi bir gününde eda edilebileceği görüşüne varmışlardır. Ebu Hanife ise; yılın beş gününde umre yapmanın mekruh olduğunu söylemiş ve bu günlerin, arafe, kurban bayramı ve üç teşrik günleri olduğunu belirtmiştir.Ebu Yusuf`un görüşü ise; arafe günü ve arafeyi takip eden üç günde umrenin mekruh olduğudur. Alimler hacc aylarında umrenin caiz olduğunda ittifak etmişlerdir. Buhari, İkrime b. Halid`in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Abdullah bin Ömer (r.a.)`a hacdan evvel umre yapmayı sordum, cevaben dedi ki; "Hacdan evvel umre yapmakta bir beis yoktur. Zira Nebi aleyhisselam hacdan evvel umre yapmıştır." Cabir (r.a.)`den rivayet olunduğuna göre; Aişe (r.a.) hayız olduktan sonra, Kabe`yi tavaf etmek dışında bütün hacc vazifelerini yaptı. Hayızdan temizlenince de Kabe`yi tavaf etti ve şöyle dedi: "Ya Rasulullah, siz hacc ve umre yapmaya gidiyorsunuz. Ben ise hacc yapıyorum." Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v.) Abdurrahman bin Ebibekir`e Aişe`yi, Tenim`e çıkarmasını emretti. Böylece Aişe (r.a.) Zilhicce ayında hacdan sonra umreye niyetlendi.
Daha önce geçtiği gibi, umrenin en faziletli vakti Ramazan`dır.Umrenin Mikatı Umre yapmak isteyen, daha önce geçen hacc mikatlarının ya dışında bulunur veya içinde bulunur. Eğer dışında ise, ihramsız olarak hacc mikatlarını geçmesi helal olmaz. Çünkü Buhari`inin rivayet ettiğine göre Zeyd bin Cübeyr, Abdullah bin Ömer`e gelerek, "Umre yapmam için nereden ihrama girmem gerekir?" diye sormuş, Abdullah bin Ömer`de; "Rasulullah, Necd ehli için Karn`ı, Medine ahalisi için Zülhuleyfe`yi, Şam ahalisi için ise Cuhfe`yi mikat olarak tayin etti," demiştir. Şayet mikatlardan beri tarafta bulunuyorsa Harem`de bile olsa, umreye girmek için mikat yeri Hil`dir. Çünkü bu konuda daha önce Buhari`nin rivayet ettiği hadis geçmiştir. Bu hadiste; "Aişe (r.a.) Tenim`e çıktı ve oradan ihrama girdi," denmekte olup aynı zamanda bu Rasulullah`tan bir emirdir.
İhrama girme yerleri:Mekke’ye mikât sınırları dışındaki yerlerden gelenler yolları üzerindeki mikâtlardan birinde ihrama girerler. Mekke’de bulunulduğu esnada umre yapmak istenirse, Mekkeliler gibi, Harem Bölgesi dışına çıkılarak ihrama girilir.
Umre nasıl yapılır:
1- Mikât sınırlarının birinde ihrama girilir ve niyet edilir.
2- Telbiye, tekbir, tehlil salevat-ı şerife okunarak Harem-i şerife girilir. Niyet edilip umre tavafı yapılır. Tavaf esnasında iztibâ ve ilk üç şavtta remel de yapılır
3- Tavaf namazından sonra Mes’aya gidilerek umrenin sa’yi yapılır.
4- Tıraş olunup ihramdan çıkılır. Böylece umre tamamlanmış olur.Umrede Arafat, Minâ, Müzdelife’deki menâsik, kudum ve veda tavafı yoktur.
