Umre`nin bir rüknü vardır, o da tavaf`tan ibarettir.
Tavafın dört şavtı (Kabe`nin etrafında dört kere dönmek) umrenin rüknüdür. Vakit müstesna, hac için şart olan her şey, umre için de şarttır. Tavafın geri kalan üç şavtı, Safa ile Merve arasındaki sa`y ve bunun bitiminde tıraş olmak ya da saçları kısaltmak da umrenin vacipleridir. Haccın sünnetlerinden Safa ile Merve arasındaki sa`ye kadar olanların tümü umre için de sünnettir (bk. "Hac" mad). Sa`y bitince umre ibadeti sona erdiği için, hacdaki; Müzdelife, Arafat ve Mina ile ilgili sünnetler umrede söz konusu değildir.
Umrenin yapılışı: Mekke dışından olup da umre yapmak isteyen bir Müslüman mikat * yerinde, Mekkeli ise Harem* dışında ihrama* girer. "Allahım! Ben umre yapmak istiyorum, onu bana kolaylaştır ve benden kabul et" diyerek dua ve niyet eder, telbiye* de bulunur. Harem-i Şerif`e gelince Kâbe`nin etrafına yedi defa dolaşarak tavaf eder. İlk üç dolanışta biraz çalımlı yürür. Her dolanışta Hacerü`l-Esved* adındaki kutsal taşı selamlar. Tavaf bittikten sonra iki rek`at namaz kılar ve Safa tepesine gider. Oradan başlayarak, Safa ile Merve arasında yedi kere gider gelir. Buna; sa`y denilir. Daha sonra tıraş olarak veya saçlarını kısaltarak ihramdan çıkar. Böylece sona ermiş olur (el-Mevsılî, el-İhtiyar fi Ta`lili`l-Muhtar, 157; Ömer Nasuhi Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, 483, 508).
Hac için ihrama giren kişinin, ihramda iken yapması yasak olan şeyler, umre için ihrama giren kişi için de yasaktır. İhramda iken bu yasaklardan birisini yapan kimseye, hac için ihramda iken aynı yasağı işleyen kimse için gerekli olan ceza gerekir.
Umrenin tek rüknü olan tavafın ilk dört şavtını tamamlamadan karısıyla cinsî temasta bulunan kişinin umresi fasit olmuştur. Ancak bu duruma düşen kimse umreyi bırakmaz devam eder. Ceza olarak bir koyun kurban eder ve tekrar umre yapar. Tavâfın dört şavtını tamamladıktan sonra aynı yasağı işleyenin umresi ise fasit değildir, fakat onun da bir koyun kurban etmesi gerekir (Ömer Nasuhi Bilmen, a.g.e., 85/9).
UMRENİN FARZI:
Umrenin Mezheblere Göre Farz ve Vâcipleri
Hanefîler`e göre, umrenin farzları ihram ve tavaf olmak üzere ikidir. Bunlardan ihram şart, tavaf ise rükündür. Şâfiî ve Hanbelîler`e göre bu dört nüsük yani ihram, tavaf, sa`y ve tıraş birer rükündür. Mâlikî mezhebinde ise, ilk üçü rükün, tıraş ise vâciptir. Bu nüsüklerle ilgili hükümler ve umre için ihrama girme yerleri daha önce açıklanmıştır.
İhram: Yani umreye girmeye niyet etmek. Şöyle niyet edilir: “Neveyt-ül-umrete ve ahramtu biha lillahi teala lebbeykellahümme lebbeyk. Lebbeyke la şerike leke lebbeyk. İnnel-hamde ven-ni’mete leke vel-mülk la şerike lek.”
(Allahü teala için umre yapmaya ve umre ibadetine girmeye niyet ettim. Ben, senin emrine amadeyim, ya Rab-bi emrine amadeyim! Emrine amadeyim, senin ortağın yoktur, emrine amadeyim. Hamd, nimet ve mülk senindir, ortağın yoktur.)
Bu niyet kalb ile getirilir. Dil ile söylenmesi ise, sünnettir. Niyet senenin bütün günlerinde yapılır. Yani senenin her gününde umre yapılabilir.Mekke’nin dışından gelenlerin, bu niyeti mikatta veya mikattan önce getirmeleri gerekir. Mekke’de olanların da, Harem, denilen bölgenin dışına çıkıp orada, mesela Cirane denilen yerde niyet getirmeleri gerekir.
Tavaf. Yani yedi kere Ka’benin etrafında dolaşmak.
UMRENİN VACİPLERİ:
1- Sa’y Yapmak,
2- Saçları Tıraş Etmek,
1- SA’Y YAPMAK
Sa’y. Yani yedi defa “Safa” ile “Merve” arasında gidip-gelmek.
A- Sa’y’ın Sahih Olmasının Şartları
1- Sa’y’ın Umre tavafından sonra ih-ramlı olarak yapılması.
2- Niyet edip Safa’dan başlayarak şavt-ların yapılması. (İlk dört şavt rükün-dür)
B- Sa’y’ın Vacipleri
1- Gücü yetenlerin sa’y’ı yürüyerek yapması.
2- Sa’y’ı yedi şavt olarak yapmak.
C- Sa’y’ın Sünnetleri
1- Tavaf ile sa’y’ı ara vermeden peş peşe yapmak.
2- Sa’y’ı abdestli olarak yapmak.
3- Vücudunda ve elbisesinde nama-za mâni pislik bulunmaması.
4- Sa’y’a başlamadan önce Hacer-i Esved’i istilâm etmek
5- Safa ve Merve tepelerinin Kâbe görülebilecek yerine kadar çıkmak.
6- Safa ve Merve tepelerinde yüzü-nü Kâbe’ye dönüp tekbir ve tehlil getirmek.
7- Erkeklerin yeşil direkler arasında kısa adımlarla sür’atli ve çalımlı yü-rümeleri.
8- Sa’y esnasında tekbir, tehlil ve dua ile meşgul olmak.
9- Mümkünse bütün şavtları art ar da yapmak.
2.SAÇLARI TIRAŞ ETMEK
(Hâlk ve Taksir)
Saçların dibinden tıraş edilmesi veya kısaltılması Umrenin mena-sikinden olup Harem bölgesinde yapılmalıdır. Erkekler için saçın en az dörtte birlik miktarının kesilerek kı-saltılması vaciptir. Böylece ihram-dan çıkılmış olur.
Şafi mezhebinde ise, az bir miktar saç kestirilerek, kısaltma ye-rine gelmiş olur. Erkekler için saç-ların tamamının ustura veya tıraş makinesi ile dibinden kesilmesi, kı-saltılmasından daha faziletlidir. Ka-dınların ise saçlarının herhangi bir yerinin ucundan cüz’î bir miktar kestirmeleri, ihramdan çıkmak için yeterlidir. Saç kestirmenin ihramsız kişiler tarafından yapılması daha uygundur. Ancak böyle birisi bu-lunamadığı takdirde, Sa’y’ın tamam-lanmasından sonra kişilerin birbir-lerinin saçlarını kesmeleri caizdir. Böylece Umre ibadeti eda edilmiş ve ihram yasakları da sona ermiş olur.
UMRE`NİN ŞARTI
Vakit hariç, haccın şartlarının tamamı umrenin de şartlarıdır.
UMRE`NİN SÜNNETLERİ VE EDEBİ
Sa`yi tamamlayıncaya kadar, haccın sünnetleri ve edebleri, umre için de aynen geçerlidir.
